«جلسه دوم»

مزاج فصلها:

بهار گرم وتر در این فصل افرادی که مزاج گرم و تر دارند مشکلات بیشتری دارد مخصوصاً اگر در سن رشد و نمو باشند. چون حرارت در رطوبت در مزاج آنها غلبه می کند. ( خون دماغ کودکان در فصل بهر) بهترین فصل برای انجام عمل حجامت است. در ایام قدیم با نو شدن سال عید حجامت می گرفتند. ( در بهار خون به سطح می آید )

تابستان گرم و خشک  بنابراین علائم گرمی و خشکی در افراد دارای مزاج گرم و خشک زیاد می شود.

پاییز سرد و خشک این فصل اوج بروز بیماریهای پوستی مانند اگزما- ترک لبها- اختلالات روانی مانند وسواس و افسردگی است. در این فصل بهتر است بیشتر غذاهای گرم و تر آبگوشت- سوپ- گوشت گوسفند- هویج- انجیر- کشمش- شیره ی انگور- تخم مرغ عسلی یا نیم برشت و ... استفاده گردد زمستان سرد و تر زمینه ساز بروز بیماریهای سردو تر مانند ناراحتی های مفاصل و انواع سکته های قلبی و مغزی است خصوصاً در افراد بالای 60 سال که با مشکلات بیشتری مواجه می شوند.

نکته1: بسیاری از بیماریهای گوارشی ناشی از غلبه ی سردی است مانند یبوست- ترش کردن- آروغ زدن- قار و قور شکم

نکته2: افراد با مزاج تر، خصوصاً خانم های مسن در فصل زمستان دچار ورم و درد  مفاصل  می شوند. معمولاً این افراد با گرم نگه داشتن موضع و استفاده از غذاهای و داروهای گرمی بخش مثل سیر، سیاهدانه، دارچین، زنجبیل، زیره احساس بهبودی می کنند.

مزاج جنس: مزاج مردان نسبت به زنان گرمتر و خشک تر است در حالیکه مزاج زنان بیشتر، ممتمایل به سردی و تری است. به همین دلیل زنان بیشتر از مردان به بیماریهای درد مفاصل، پیسی، گوارشی، چاقی، افسردگی دچار می شوند.

مزاج مکانها:

مناطق کوهستانی و مرتفع سرد و خشک

مناطق بیابانی ( یزد) گرم و خشک

مناطق کنار دریا که کوه در کنار آن واقع شده باشد ( شمال ) سرد و تر مردم این نواحی به علت رطوبت بالا معمولاً آرام و صبورند. بیماریهای گوارشی و مفصلی زیاد است و به همین دلیل در رژیم غذایی آنها بیشتر از سیر، سیاهدانه و سوپ استفاده می کنند. میگو و خرچنگ گرم است.

مزاج اعضا:

قلب: گرمترین و خشک ترین عضو بدن است زیرا قلب تنها عضوی است که همواره در حال حرکت است و لازمه ی حرکت زیاد حرارت و خشکی زیاد است. اگر قلب این حرکت و خشکی را از دست بدهد بزرگ و تنبل شده و دچار نارسایی و بیماری می گردد.

کبد: گرمترین و مرطوب ترین عضو بدن است. زیرا به عنوان مهمترین عامل در رشد و تغذیه محسوب می شود. ( ناراحتی کبد ←لاغر،شکم بزرگ ← آب آوردن شکم ) رشد و نمو بدن به واسطه ی گرمی و تری کافی بوجود می آید.

استخوان: سردترین عضو بدن- مزاج سرد و خشک- غلبه ی خاک عنصری در ان باعث سخت بودن و ثبات آن می شود در صورت غلبه ی رطوبت در استخوان نرمی استخوان بوجود می آید.

چربی: سرد و تر، افرادی که فعالیت کمی دارند دچار تجمع چربی و چاقی در بدن می شوند خصوصاً خانم ها ( ماست ←سرد و تر مناسب برای پوکی استخوان )

مغز: سرد و تر ، به علت ورود اطلاعات فراوان به آن دچار گرمی و خشکی می شود. به همین جهت مزاج طبیعی مغز سرد و تر آفریده شده است که دچار تحریک بیش از اندازه نگردد. افزایش گرمی و خشکی مغز موجب بی خوابی و اضطراب می شود.

پوست: معتدل ترین عضو بدن است که متعادل ترین قسمت ان پوست دست و انگشتان می باشد. نوک انگشت سبابه معتدل ترین قسمت انگشتان است.

اخلاط:

خلط: جسم روان و مرطوبی است که در نتیجه تغییرات انجام شده بر روی غذا در دستگاه گوارش به وجود می آید. غذا در اثر جویده شدن و آمیختن با بزاق و ترشحات معده و حرکت دستگاه گوارش به ترکیب شبیه سوپ جو به نام کیوس معدی تبدیل می شود. پس این ماده سوپ مانند توسط عروق ماساریقا یا یزانتریک به کبد می رود و در آنجا تحت تاثیر حرارت کبد به کیوس کبدی تبدیل می شود. کیوس کبدی دارای 4 خلط به نام سودا- بلغم- دم- صفرا می باشد. تعادل این اخلاط چهار گانه نقش مهمی در حفظ سلامتی و ایجاد بیماری دارد.

انواع هضم:

هضم اول← هضم معدی که نتیجه آن کیلوس معدی و ماده ی دفعی آن مدفوع است.

هضم دوم← هضم کبدی که نتیجه آن تولید کیلوس کبدی است و ماده زائد آن ادرار است (طب کلاسیک← ادرار از کلیه است )

هضم سوم و چهارم← هضم عروقی و عضوی که ماده دفعی آن عرق، چرک و ترشحات وسخ گوش و بینی، رشد زوائد طبیعی بدن مثل مو و ناخن، ترشحات غیر طبیعی مثل التهابها زخم چرکی و ... می باشد.

کیفیت اخلاط: صفرا← گرم و خشک است

دم ( خون ) ← گرم و تر است

بلغم ← سرد و تر

سودا ← سود و خشک

اندامها یا اعضا: عضو از ترکیب اخلاط حاصل می شود. اندامها به دو دسته ساده و مرکب تقسیم می شوند.  

اندام ساده: اندامی که اجزاء تشکیل دهنده ی آن یکسان است. این اندامها شامل استخوان غضرف، وتر ( تاندون )، رباط- عصب- شریان- ورید- عشاء- پوست-چربی- گوشت-مو-ناخن

اندام مرکب: به اعضای مختلف بدن که از اندامهای مفرد تشکیل شده است. چشم،گوش،دست و ... (مفرد در مقابل مجموعه)

اندامها از نظر کاربرد:

الف:رئیسه← صدمه به آنها باعث آسییب به بقای شخص یا بقای نوع می شود بنابراین بسیار مهم و حیاتی هستند. این اندامها به حسب بقای شخص برای زنده ماندن و حیات شامل قلب، مغز، کبد می باشند.

اندامهی رئیسه بر حسب بقای نوع برای تکثیر و ادامه نسل لازمند.  که علاوه بر سه عضو رئیسه گفته شده شامل بیضه ها و تخمدان ها (گنادها) می باشند.

ب: غیر رئیسه← که خود به دو دسته تقسیم می شود: خادم الرئیسه- غیر خادم الرئیسه  هر عضو رئیسه یک عضو خدمت کار دارد که قوایش را به بقیه اندامها می رساند. این اعضا عبارتند از شریان ها که خادم قلب هستند. ورید ها ( آورده ) خادم کبد هستند. اعصاب خادم دماغ یا مغزند – مجاری منی خادم خادم گنادها هستند. غیر خادم الئیسه: به دو دسته تقسیم می شود مرئوسه غیر مرئوسه

مرئوسه: کلیه،معده،طحال،ریه،ماهیچه و ... که از طریق شریان، ورید و عصب قوا را از اعضای رئیسه دریافت می کنند.

غیر مرئوسه: استخوان،غضروف کعه قوای غریزی مخصوص به خود دارند و از اعضای رئیسه قوایی به آنها نمی رسد.

مزاج اعضا در مقایسه با یکدیگر:

هر عضوی دارای مزاجی است که شایسته و متناسب آن عضو می باشد بعضی از این اعضا گرم و بعضی سرد یا خشک و یا تر هستند، مزاج گرم (قلب،کبد،ریه،ماهیچه،طحال،کلیه،شریان ها،وریدها،پوست کف دست)

مزاج سرد (پیه، بی،مو،استخوان،غضروف،رباط،وتر،غشاها،عصب  مغز و پوست )

مزاج تر (کبد،چربی،پیه،مغز،نخاع،گوشت پستان و بیضه ها، شش، طحال کلیه، ماهیچه ها و پوست )  

مزاج خشک (مو و ناخن،استخوان،غضروف،رباط،وتر،غشاء،شریان ورید،عصب حرکتی،قلب،عصب حسی،پوست )

ارواح و قوا:

ارواح:

منظور از آن اجسام لطیفی است که از بخارهای اخلاط به وجود می آید. منظور ما در اینجا روح طبی می باشد، در حیطه ی جسم است و در علوم طبیعی مورد بحث قرار می گیرد و با روح غیر مادی مورد اشاره در آیه شریفه «ونفخت فیه من روحی» متفاوت است.

قوا:

جمع قوه است. به معنی نیروهای است که موجب فعل و انفعالات در بدن می شود، روح و قوا در بدن انسان به سه دسته تقسیم می شود، حیوانی نفسانی طبیعی

روح حیوانی: جایگاه ان قلب است و توسط شریان ها در سراسر بدن انتشار میابد.

قوای حیوانی: این قوه افسار روح حیوانی و حرارت غریزی و یاری کننده روح نفسانی در ادراک حس و حرکت و تمیز است که نهایتاً باعث ایجاد و حرکت، انرژی و اعمال حیاتی شود.

فایده دیگر قوه حیوانی: رساندن نسیم تازه و دور کردن بخارات اعضاء و ایجاد خوف و غضب و حیات بخشیدن به بدن و زنده نگه داشتن اعضاء است تا آمادگی پذیرش روح نفسانی و طبیعی را پیدا کند.

روح نفسانی: جایگاه در مغزات وظیفه ی آن حس،حرکت و تدبیر است.

قوای نفسانی: این نیرو حس و حرکت و تدبیر را باعث می شود.

روح طبیعی: جایگاه آن در کبد است، وظیفه ی آن تغذیه و رشد و نمو بدن است.

قوای طبیعی: در تغذیه ی بافتها و اندامها نقش دارد.

افعال:

فعل: به نتیجه حاصل از عملکرد قوا می گویند. هدف است وجود تمامی امور طبیعیه آن است که فعل به صورت کامل و صحیح انجام گیرد، چشم توانایی درست دیدن پیدا کند و یا عضلات با هماهنگی یکدیگر باعث ایجاد حرکت شوند افعال به دو نوع مفرد و مرکب تقسیم می شود.

فعل مفرد: فعلی است که با یک قوه انجام می شود، جذب یا دفع

فعل مرکب: فعلی است که با دو قوه یا بیشتر انجام می شود اشتها به غذا که با دو قوه جاذبه از قوای طبیعی و مدرکه (ادراک) از قوای نفسانی انجام می گیرد.

مزاج در بستر طبیعت:

برآیند اثر مثبت پرتو سیارات و ستارگان در ساعت خاص را ساعت نعد ( مبارک ) می گویند.

 برآیند اثر منفی پرتو ستارگان و سارات در ساعات خاص را ساعات نخس می گویند.

زمان شناسی در تمام دوره های زندگی انسان نقش بسیار مهمی دارد مثلاً جاذبه ماه بر روی افراد صفراوی و دمویی مزاج در روز 14 ماه قمری به اوج خود می رسد. ( بیشتر تصادفات نیمه دوم به بعد) و واکنشهای تند انجام میدهد و حالت تعادل در اول و آخر ماه دارند. جاذبه ماه بر روی افراد بلغمی و سوداوی مزاج موجب نشاط و شادابی آنها می شود و در روز 14 ماه قمری اوج آن است.

نقش مکان در بستر نظام طبیعت:

جنوب  گرم و تر  مرکزی گرم و خشک غرب    سرد و خشک و سرد و تر شمال      سردوتر شرق    سرد و خشک 

مزاج گیاهان: پر کاربرد ترین قسمت گیاه دانه است که حتی می تواند مزاج خاک منطقه را به مزاج خود برگرداند مثلاً سیر قم گرم و تند است ولی سیر شمال سوزاننده نیست.

مزه هر گیاهی در موقعیت های مختلف فرق می کند بادام ایرانی و بادام اروپایی  بادام ایران خوشمزه تر است زیرا بنز الوئید آن بیشتر است. طبیعت بایستی مزاج طبیعی گیاه را تشخیص دهد به همین دلیل به گیاهان پسوند جغرافیایی اضافه می شود. برنج شمال، برنج فارس،

سه قانون برای تشخیص مزاج گیاهی:

مزه ها   رنگ ها بوها

مزه ها← مجموع مزه های شیرین – تلخی ها ( به جز کافور ) تندی ها و شوری ها گرم هستند. ته خیار که تلخ است گرم است . ترشی ها سرد هستند.

گس مزه ها سرد هستند خرمالوی نارس – اگر برسد گرم است. ( میوه های کال سرد هستند )

بی مزه ها سرد هستند. آب

بوها: بوهای تند مثل دارچین سیر فلفل رنجبیل گرم هستند.

بوی سرکه سرد است.

بوهای متعفن سرد است بعضی هم گرم هستند.

بوی مشک و عنبر گرم است. (به خصوص در هنگام خواب برای خانم ها شب قبل از امتحان از مشک و عنبر و گلاب استفاده شود.)

گل مریم، محمدی،دود اسفند،نرگس،یاس (تا حدودی) گرم هستند.

بیدمشک،گل بنفشه،ختمی سرد هستند.

رنگها    مشکی گرم   خرما، سیاهدانه

      قرمز گرم   هندوانه، گوجه فرنگی ( قرمز ولی سرد )

نکته: در میوه ها هر چه رنگ روشن تر می شود سردترند.

حیوانات:

معمولاً 1 یا 2 یا 3 مزاجی هستند.

زنبور عسل گرم و خشک بوقلمون گوسفند شتر شتر مرغ میگو کوسه

مورچه سرد و خشک     مرغ محلی گرم

کرم خاکی سرد و تر       بز گاو الاغ سرد

کبوتر و گنجشک گرم و خشک     شیر الاغ برای تب راجعه (هر 7 روز یکباره عود می کند )     سرد و خشک

                    گورخر گوزن آهو گرم

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: