«جلسه اول»

تعریف طب اسلامی – ایرانی - سنتی: آمیخته ای از علمی و هنر و ذخیره ای از علم یونان است که با کمک تجربه در طول سالیان حیات انسان آزموده شده است. مکتبی که در دوران زرین شکوفایی تمدن اسلامی و با طلوع ستارگان پر فروغ تاریخ علم،تجربه،ابن سینا، رازی،جرجانی،خراسانی و ... گسترش یافت. این مکتب با داشتن ریشه ی عمیق و طولانی، انسان را فقط از بعد مادی نمی نگرد بلکه به ابعاد دیگر او به عنوان خلقه الهی نیز توجه دارد. در این ( طب سنتی ارزش زیادی برای انسان قائل می شود

توجه به روش زندگی،تامین هوای سالم،تغذیه ی درست،فعالیت کافی، استراحت به اندازه و تعادل حالات روحی- روانی شعار طب اسلامی( سنتی ایرانی)است.

اکنون جامعه پزشکی جهان به اهمیت و ارزش درمانهای طبیعی و مکاتب سنتی و مکمل از جمله طب سنتی چین،طب سوزنی،هومیوپاتی و... توجه زیادی دارند. و پزشکان و محققان در ایران و دیگر کشورهای جهان به شناخت منابع طب اسلامی ایرانی گرایش پیدا نموده اند.

حکمت و طب: هر مکتب طبی با نظریه و دیدگاه خاص به موضوع خود یعنی تندرستی و بیماری انسان می نگرد، در گذشته مجموع دانشهای زمان را حکت می نامیدند و کسی که به همه ی آن علوم احاطه داشت حکیم می گفتند، حکیم فردی است که بر اساس حکمت روح وروان و بدن و با توجه به اخلاطه و امزجه ( مزاج ) مداوا می کند ( مسافرت ← آب،پیاز،سبزی )

علت عقیمی دختران : پفک

طب : علمی است که تغییرات بدن انسان را مطالعه می کند. این تغییرات می تواند در جهت حفظ پیشگیری سلامتی یا بیماری باشد. طب در کتاب هدایه المعلمین ( ابوبکر ربیع بن احمد اخوینی ) چنین تعریف شده: پزشکی پیشه ای است که تندرستی آدمیان را نگاه دارد.     ( پیشگیری ) و چون رفته بود ( مریض شود ) باز آرد: از روی علم و عمل.

( درمان )

تعریف طب از نظر ابوعلی سینا ( کتاب قانون ): طب علمی است که به واسطه آن احوال بدن انسان شناخته می شود از جهت آنچه که موجب سلامتی و بیماری آن است. تا صحت و سلامتی موجود را حفظ کند و در صورت از دست رفتن سلامتی، آن را به بدن برگرداند. نکته مهم در این تعریف ها آن است که هدف مهم پزشکی و وظیفه اصلی پزشک را حفظ تندرستی انسان دانسته است و درمان را در اولویت بعدی قرار داده است.

تقسیم بندی علم طب: دانش پزشکی به 2 بخش تقسم می شود: 1- طب نظری 2- طب علمی

1- طب نظری: دانشی که چگونگی عملکرد طبیعی و تغییرات بدن انسان و عوامل موثر بر آن را که منجر به سلامتی یا بیماری می شود، بررسی کرده، نهایتاً پزشک را به تشخیص،راهنمایی می نماید.

طب نظری شامل سه بخش است:

1- امور طبیعیه: اموری که هستی، قوام و حفظ کالات جسمی بدن انسان بر آنها مبتنی است ( فیزیولوژی ) ظاهر بدن را بررسی می کند.

2- اسباب و علل: علت ایجاد تغییرات در بدن انسان و عوامل موثر بر آن چگونگی بروز بیماری را بررسی می کند. ایتولوژی و فیزیوپاتولوژی

3- دلایل و علائم: به بررسی علائم و نشانه های پرواز دو پزشک را برای تشخیص حال سلامت یا بیماری راهنمایی می کند. مانند نشانه های مزاجی و غلبه ی اخلاط، نبض شناسی و ادرار شناسی

(نشانه شناسی: بسیمولوژی )

طب عملی: شامل علم به روشهایی است که برای حفظ سلانتی ( علم پیشگیری حفظ الصحه ) یا بازگرداندن سلامتی ( علم معالجات ). در دانش حفظ الصحه به تدابیر نگاهداشت ابن سینا تندرستی پرداخته می شود و در دانش معالجات درمان بیماران بیان می شود.

طب عملی شامل 3 بخش است:

الف: تدابیر: شامل تدبیر غذا، _ غذا درمانی یا رژیم درمانی ) و دیگر تدابیر بسته ضروریه

ب: دارو درمانی: با داروهای گیاهی،حیوانی و معدنی، به اشکال مختلف خوراکی و موضعی

ج: اعمال دستی ( یدی ): مانند ماساژ، انواع ( مشابه با طب فشاری، طب سوزنی و رفلکولوژی و ... )، حجامت، ( داغ کردن )، و جراحی های گوناگون

امور طبیعیه:

تعریف :

مقصود از امور طبیعیه اموری است که بوجود آمدن و تعادل انسان به آنها بستگی دارد. ( صفرا- سودا- بلغم- دم )

امور طبیعیه عبارتند از ارکان، امزجه، اخلاط، اعضا، ارواح، قواد افعال.

ارکان : در اصطلاح حکما رکن یا عنصر عبارت است از جسم بسیطی که به غیر از خود تجزیه نمی شود. و تشکیل دهنده ی اجزای اولیه ی همه ی موجودات اعم از انسان، حیوان، نبات و جماد می باشد. و تعداد آنها 4 تا است. ( آب، خاک، آتش، هوا، (بار ابن سینا )

از نظر کیفیت آتش گرم و خشک _ طبع صفرا – مزاج گرم و خشک )

از نظر کیفیت هوا گرم و تر ( قلور ) و زنان (پستهای مهم اجتماعی )

از نظر کیفیت آب سرد و تر ( تاجر ) ریاضیات    اگر سیل شود انرژی باد یا هوا باید او را تحریک کند

از نظر کیفیت خاک سرد و خشک

1-خصوصیات آتش : بالا رونده است و با آتش می توانیم هوشی غیر قابل انعطاف در نظام هستی منعطف کنیم. پس وظیفه ی آتش ایجاد لطافت، نفنج ( سوزاندن )، سبکی و کاهش شدت سردی است بنابراین موجودی که آتش آن زیادات تحرک بیشتری دارد. ( گرگ ) آتش مرکز گرمی است، آتش اگر را به آن بدهیم، فوراً فروکش کرده مانند افرادی که مزاج گرم و خشک دارند. اگر به آنها آب بدهیم سریع آرام می شوند.

2-هوا: بیشترین حجم را در نظام هستی اشغال می کند، هوا عریان و آشکار است، توان نفوذ در اجسام را دارد اما نه به اندازهی آتش. توان و قدرت جابجایی سریع در هوا موجودات در صورتیکه ظاهری آرام دارد اما قدرت جابجایی شدید مثل باد دار. هوا باید با رطوبت همراه باشد. هیچگاه رطوبت هوا به صفر نمی رسد. آب و هوا←مناسبند با هم

اگر به صفر رسید همان موقع هوا آتش می گیرد پس همیشه مقداری رطوبت نسبی در هوا وجود دارد

3-آب: وظیفه ی آن ایجاد امکان شکل پذیری و قابلبت انعطاف در اجسام ات. بطوریکه هر چه این عنصر در جسمی بیشتر باشد حالت روانی و سیالیت آن بیشتر می شود پس از هوا، آب بیشترین حجم را در کره ی زمین اشغال می کند. سردی آب به تناسب تماس کم و زیاد می شود. و آب انعطاف شدید دارد، اما بالا رونده نیست. اگر آن بیش از اندازه شد یا یخ می زند و هیچ واکنشی از خود نشان نمی دهد. ( اوج سردی روانی یا افسردگی ) و حجم آن زیاد شده، سردی زیاد در آن فرد چاقی به وجود می آورد، پس چاقی تابع رطوبت است در سردی شدید بایست آنقدر گرمی ( رفتاری- خوراکی- موضعی ) داد تا آرام گرمی برگردد و چاقی به لاغری پیش برود. کیفیت آب سردتر است.

4-خاک: به مجموعه ی مواد معدنی در کره ی زمین خاک گویند، انعطاف پذیری خاک کم است. در جهت انعطاف پذیری به آب و آتش نیاز دارد. خاک خودگرا است و این خودگرایی محور نظام هستی است و همه چیز متکی به خاک است اگر بخواهیم خاک را یک دفعه حرارت دهیم، می ترکد. پس آرام آرام حرارت می دهیم. ( فرد سوداوی را به آرامی درمان می کنیم ) کیفیت خاک سرد و خشک می باشد.

5-رکن پنجم در طب اسلامی: در طب اسلامی رکن پنجم دارد که به این 4 رکن توان درک خوبی و بدی می دهد. این عنصر رکن پنجم را روح الهی می گویند. ( سرد شدن آتش در مقابل حضرت ابراهیم. شکافتن رود نیل در مقابل حضرت موسی )

در قرآن آمده که ما این امانت و رسالت را به کوه سپردیم ولی نپذیرفت ( خلیفه الهی )

غیبت،حسد،کبر،غرور،بدبینی،حرص و ... در سلامت و شادابی جسم و روح انسان تاثیر به سزایی دارد. هر عنصری که بخواهد بقا بیابد به تناسب نیازمند بقای الهی است.

اگر روح الهی تناسب زیادی ؟ با عنصر مادی داشته باشد آن را ماندگار می دارد، مانند جسم مربن یزید ریاحی.

مزاج: در لغت به معنی درهم آمیختن است. در طب سنتی ایران به مفهوم کیفیت یکسان و جدیدی است که در نتیجه ی آمیختن ارکان با یکدیگر و فعل و انفعال آنها در یک جسم مرکب بوجود می آید.

انواع مزاج :به 9 دسته تقسیم می شود.

گرم   تر  سرد خشک که به اینها مزاجهای مفرد می گویند.

گرم و خشک    سرد و تر   سرد و خشک گرم و تر   مزاجهای مرکب می گویند.

نهمین مزاج، مزاج معتدل است از نظر طب اگر بدن انسان از مقادیر متناسب خاک،آب،هوا و آتش عنصری ترکیب شده باشد،مزاج معتدل بوجود می آید.

مزاج سنین مختلف: به 4 قسمت تقسیم می شود.

1- مرحله رشد از بدو تولد تا 30 سالگی ← بدن پیوسته در حال رشد می باشد میزان رطوبت و حرارت بالاست. به نوزاد بیشتر رطوبت را دارد به همین علت است که به کمک حرارت موجود بیشترین میزان رشد در این مرحله به وقوع می پیوندد. یکی از علتهای اختلال رشد به هم خوردن تعادل بین حرارت و رطوبت است مثلاً کودکی که تحرک زیاد دارد در بدن خود حرارت زیادی تولید می کند که می تواند منجر به اختلال در افعال، کاهش رطوبت و در نتیجه کاهش رشد شود.

2- مرحلی ی جوانی: 40-30 سالگی. رطوبت و حرارت عزیزی هر دو در حد تعادل وجود دارند.

به همین دلیل مرحلی ی جوانی معتدل ترین مزاج سنی است. البته در طول جوانی گرمی باقی می ماند ولی رطوبت کم می شود. در این دوره فرد مستعد بی خوابی و اضطراب می باشد. این مرحله را دوره ی گرم و خشک می نامند. ریزش مو

3- میانسالی: 60-40 سالگی قوای بدن به تدریج تغییر می نماید. در این دوره رطوبت و حرارت عریزی کم می شود و مزاج به سمت سدی و خشکی می رود. انسان در این دوران مستعد بیماریهای سوداوی مانند بواسیر- واریس افسردگی می شود.

4- پیزی: 60 سال دراین سن به بالا با ظهور ضعف شدید در قوا و کاهش شدید رطوبت غریزی و حرارت غریزی همراه است. مزاج در این سن سرد و تر است. این تری مربوط به رطوبت غریزی نیست بلکه رطوبت غریبه ای ( تری عارضی یا اکتسابی ) است که حاصل کاهش و نقصان در گوارش غذا و ضعف هضم است  به عبارتی در سن پیری مزاج فرد متغیرات و تابع شرایط محیط و رژیم غذایی می باشد.

5- مرحلی ی رشد: دوره ی حداثت و نمو که مزاج گرم و تر دارد 30-0 سالگی

مرحله ی جوانی : شباب 40-30 سالگی گرم و خشک

مرحله ی میانسالی: کهولت 60-40 سرد و خشک  ص 32

مرحله ی پیری: 60 به بعد سرد و تر   شیخوفت

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: